آذر برزین در متون پهلوانی پس از شاهنامه
author
Abstract:
آذربرزین پسر فرامرز، یکی از یلان نامدار منظومههای حماسی پس از شاهنامه است. برای نخستین بار در بهمن‌نامه است که آذربرزین بدون هیچ مقدّمه‌ای وارد داستان میشود و پس از کین‌خواهی از بهمن، دیگر سخنی از او به میان نمی‌آید. در منظومههای دیگری مانند فرامرزنامۀ بزرگ و شهریارنامه، روایت‌هایی دربارۀ چگونگی آشنایی فرامرز با مادر آذربرزین آمده و در منظومۀ اخیر، حتّی آیندۀ آذربرزین نیز پیش‌بینی شده است. در برخی طومارهای نقّالی و برخی روایات شفاهی شاهنامه روایات متعدّدی از سرگذشت آذربرزین نیز هست که اگرچه در ساختار داستان با روایت بهمن‌نامه برابری دارند، امّا افزوده‌های دیگری نیز در این دسته روایات دیده میشود که اگر ریشه در روایات کهن نداشته باشند، بیانگر شهرت داستان‌های فرامرز و به تبع او فرزندش آذربرزین، در میان تودۀ مردم بوده است. در این مقاله به بررسی مجموعه روایاتی که در ادب پهلوانی، دربارۀ آذربرزین از آغاز تولّد تا پایان زندگیش آمده می‌پردازیم؛ سپس نشان می‌دهیم که مهمترین خویشکاری آذربرزین در ادب پهلوانی ایران، نبرد با بهمن پادشاه کیانی است و پس از ادای این وظیفه، این پهلوان از صحنۀ داستان‌های ملّی خارج میشود و به تبع آن، سیر روایات پهلوانی نیز به پایان می‌رسد.
similar resources
بررسی چند روایت از نبرد ایرانیان با دیوهای مازندران در متون پهلوانی پس از شاهنامه
یکی از داستان‌های مشهور شاهنامه رفتن رستم به مازندران برای رهایی کاووس و سپاهیانش است که با کشته‌شدن دیو سپید، رهایی کاووس از بند او و واگذاری مازندران به اولاد پایان می‌یابد. این داستان، که به «هفت‌خان رستم» نیز اشتهار دارد، نفوذ بسیاری در شماری از منظومههای پهلوانی، طومارهای نقالی و روایت‌های شفاهی/مردمی شاهنامه داشته است. اثرپذیری این دسته آثار از روایت نبرد رستم با دیوان مازندران به دوگونه...
full textبررسی تأثیر نیاکان در منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه
یکی از مضامینی که در بیشتر منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه دیده میشود، حضور قهرمانان و پهلوانان دورههای گذشته وتأثیر آنها در داستان است. بررسی منظومههای پهلوانی پس از شاهنامة فردوسی نشان میدهد که نیاکان و درگذشتگان- که اغلب قهرمانان و پهلوانان دورههای گذشته هستند- به سه گونه در این منظومهها حضور یافته و تأثیرات بنیادینی در سیر داستان ایجاد کردهاند: 1- نخست اینکه در بیشتر منظومههای ...
full textبررسی تأثیر نیاکان در منظومه های پهلوانی پس از شاهنامه
یکی از مضامینی که در بیشتر منظومههای پهلوانی پس از شاهنامه دیده میشود، حضور قهرمانان و پهلوانان دورههای گذشته وتأثیر آنها در داستان است. بررسی منظومههای پهلوانی پس از شاهنامة فردوسی نشان میدهد که نیاکان و درگذشتگان- که اغلب قهرمانان و پهلوانان دورههای گذشته هستند- به سه گونه در این منظومهها حضور یافته و تأثیرات بنیادینی در سیر داستان ایجاد کردهاند: 1- نخست اینکه در بیشتر منظومههای ...
full textفردوسی و شاهنامه در منظومههای پهلوانی، دینی و تاریخیِ پس از او(ذیلی بر سرچشمه‌های فردوسی شناسی)
منظومه‌هایی که پس از شاهنامه و غالباً به پیروی از آن، در زمینه های پهلوانی، دینی و تاریخی به نظم درآمده‌‌‌اند، از مآخذِی هستند که کمتر مورد توجّه فردوسی شناسان است. حال آنکه سَرایندگانِ بیشترِ این آثار افزون بر تأثّرات فراوان زبانی، ادبی و اندیشگی از شاهنامه، به صورتهای گوناگون از فردوسی و شاهنامه نام برده‌اند که گردآوری و بررسی مجموع این اشارات نکته های تازه و درخور بحثی درباره سرگذشت حکیم توس و نظم ...
full textMy Resources
Journal title
volume 19 issue 36
pages 9- 32
publication date 2018-07-23
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023